Het staat op veel van je schriften, printpapier en kartonnen verpakkingen. Maar toch heb je er misschien niet eerder van gehoord. FSC is een keurmerk dat alles wat met papier, karton en hout te maken heeft, keurt. Je zal dit keurmerk dan ook in allerlei verschillende winkels kunnen vinden; de supermarkt, de Bruna, maar ook Kruidvat. Het wordt veel gebruikt voor verpakkingen maar ook producten als luiers, zakdoekjes en wc-papier kunnen een FSC keurmerk hebben. Er wordt niet erg veel gepromoot met dit merk, meestal staat het ongemerkt op de verpakking. Ook is er nauwelijks prijsverschil met producten die het keurmerk niet hebben. Waarom is dit zo? Wat is FSC en wat zijn de voor- en nadelen?
Wat is FSC?
FSC staat voor Forest Stewardship Council. Volgens de website van FSC is hun doel om bossen te beschermen en herstellen. Als je een product met een FSC label koopt, gaat jouw geld naar de boseigenaar om het bos duurzaam te beheren. Hiermee houden zij de bossen in stand. Er wordt elk jaar gecontroleerd of een bos nog wel voldoet aan de duurzaamheid eisen van FSC. Bedrijven krijgen het label als ze hun producten kopen bij een gecertificeerd bos [1]. In de keurmerkenwijzer van Milieucentraal scoort FSC best goed. Voor hout hebben ze de beste score voor milieu, mens en controle. Alleen de transparantie van het bedrijf is niet gecheckt. Voor papier scoren ze iets minder: 3 van de 5 voor milieu, verder wel de volle score voor controle, weer transparantie niet gecheckt. De website voegt wel toe dat er alleen eisen zijn voor de bosbouw, niet voor papierproductie [2]. Meer dan 7% van alle commerciële bossen op aarde vallen onder beheer van het FSC, van neerkomt op meer dan 113 miljoen hectare. Een voetbalveld is nog geen 1 hectare, dit is dus heel veel bos. Is dit alleen maar voordelig, zoals de FSC beweert, of kleven er ook nadelen aan?
Voor- en nadelen
Over de impact op het milieu en de bossen zelf is minder bekend dan over de sociale impact van FSC. Het feit blijft dat er bossen worden gekapt, en dat er negatieve gevolgen zijn voor de biodiversiteit dankzij deze boskap. Wel zijn deze negatieve gevolgen minder erg dan bij bossen die niet gecertificeerd zijn. Ook heeft FSC zwaardere eisen om wilde dieren te beschermen. Dankzij de ondersteuning van de lokale gemeenschap, zijn deze bossen vaak beter beschermt dan andere bossen. Er moet wel nog meer onderzoek komen om de precieze effecten te verkennen [7]. Ook is er geen bewijs dat er minder broeikasgassen worden uitgestoten bij de productie van FSC producten [6].
Er zijn ook sociale voordelen en nadelen van een FSC keurmerk. Wel zijn er verschillen tussen bedrijven in Noord-Amerika en Europa, en Azië en Zuid-Amerika. Zo zijn er meer sociale voordelen van FSC voor bedrijven uit Zuid-Amerika en Azië. Zo hebben ze bijvoorbeeld gemiddeld een betere positie op de wereldwijde markt. Ook kan de FSC ervoor zorgen dat lokale gemeenschappen meer worden betrokken bij hout en papierproductie in landen zoals Brazilië. Wel zijn er ook grotere problemen met FSC voor mensen in ontwikkelingslanden. Zo zijn de kosten van de certificering hoog, en is er geen educatie voor arbeiders. Ook is de vraag naar duurzame producten in ontwikkelingslanden lager. Daarnaast zijn in tropische gebieden (wat vaak armere gebieden zijn) meer zeldzame en bedreigde plant- en diersoorten. Daar heeft FSC geen strategie voor bescherming voor [6].
Een studie door Klarić en collega’s vond dat onder bedrijfseigenaren die een certificaat voor hun producten aanvroegen, de grootste voordelen waren dat ze meer klanten trokken en hun bestaande klanten niet kwijtraakten. Dit waren ook de grootste redenen om het certificaat te nemen [3]. Ook de reputatie van het bedrijf was een belangrijke reden voor bedrijven [4]. Daarnaast is een verbeterde plek op de markt en het uitbreiden van het assortiment redenen voor bedrijven om een certificaat aan te vragen [5]. Geld was niet een groot voordeel [3]. Opvallend bij deze bedrijven is dat hun voornaamste reden om gecertificeerd te worden dus niet was omdat het beter is voor het milieu. Nadelen waren onder andere dat een certificaat voor hun bedrijf (wat je moet hebben om je producten een certificaat te geven) duur was. Ook was het een administratieve zware klus [3].
Conclusie
Als puntje bij paaltje komt, hangen er geen grote nadelen op FSC producten ten opzichte van niet FSC producten. De voordelen zijn er zeker, betere omstandigheden voor de lokale gemeenschap, betere positie op de wereldmarkt voor bedrijven, en een beter beschermd bos. Nadelig is vooral de hoge prijs van het certificaat voor bedrijven, maar hier weegt tegenop dat ze meer klanten krijgen. Het feit is wel dat voor de meeste mensen, hout en papier geen eerste levensbehoeften zijn. Dus heb je wel een nieuw schriftje nodig? Heb je echt een nieuwe kast nodig? Is het antwoord hierop ja, dan kan je het best FSC kopen, anders hebben kringlopen ook nog genoeg spullen.
Bronnen
- Homepage Netherlands | Forest Stewardship Council. (z.d.). Forest Stewardship council. Geraadpleegd op 4 februari 2022, van https://nl.fsc.org/nl-nl
- Milieu Centraal. (z.d.). Keurmerkenwijzer overzicht. Geraadpleegd op 4 februari 2022, van https://keurmerkenwijzer.nl/overzicht/?query=fsc
- Klarić, K., Greger, K., Klarić, M., Andrić, T., Hitka, M., & Kropivšek, J. (2016). An Exploratory Assessment of FSC Chain of Custody Certification Benefits in Croatian Wood Industry. Drvna industrija, 67(3), 241–248.
- Halalisan, A., Popa, B., Heras-Saizarbitoria, I., Ioras, F., & Abrudan, I. (2019). Drivers, perceived benefits and impacts of FSC Chain of Custody Certification in a challenging sectoral context: the case of Romania. International Forestry Review, 21(2), 195–211.
- Moore, S. E., Cubbage, F., & Eicheldinger, C. (2012). Impacts of Forest Stewardship Council (FSC) and Sustainable Forestry Initiative (SFI) Forest Certification in North America. Journal of Forestry, 110(2), 79–88.
- Fagundes, C., Schreiber, D., Pereira Nunes, M., & Fernandes, M. E. (2021). Perception of Brazilian Companies on the Potential and Concrete Benefits Resulting from the FSC Certification. Forests, 12(12), 1622.
- WWF. (z.d.) THE IMPACT OF FOREST STEWARDSHIP COUNCIL© (FSC) CERTIFICATION.
