Nepal dag 4 – Biologisch, ja. Maar duurzaam?

Geschreven door Mariëlle Klein Lankhorst

Ilam is Nepals trots als het gaat om landbouw. Thee van zeer hoge kwaliteit wordt hier geproduceerd op biologische wijze. In tegenstelling tot de groente en melk die hier aanvankelijk verbouwd werd, is thee een hoogwaardig product voor de globale markt.

In Ilam zie je overal theeplantages. Deze landbouwvorm neemt nog altijd toe in omvang. De mensen van de boerencoöperatie die we spraken zijn trots op het kwaliteitsproduct dat ze verbouwen en de vrouwen zijn blij dat niet alleen hun inkomen is verbeterd maar ook hun werklast. Het bewerken van het land plus de zorg voor kinderen en koeien kostte meer energie. Ziet er goed uit zou je denken. Kinderen kunnen nu naar een school waar Engels wordt gedoceerd. Ook hebben de vrouwen makkelijker werk en (in het geval van de coöperatie) een beter inkomen.

Maar ik maak me zorgen. Voordat we Ilam binnenkwamen, reden we over een dichtbegroeide pas. Eenmaal boven aangekomen was er alleen nog thee. Hectares staan vol met thee en ook in het dal wordt thee geproduceerd. Naast recent gelegen velden liggen stapels hout. Dit hout wordt gekweekt voor de kap, maar dat bos verdwijnt door toename van theeplantages is zeker reëel. Dit zegt Gyani Limbu, een voormalig theeboer die nu een theefabriek aan het opzetten is. De thee industrie zorgt op deze manier voor ontbossing.

Ik vraag me af in hoeverre de kap van bomen en de afname van biodiversiteit door kleinere hoeveelheid gewassen de vruchtbaarheid van de bodem aantast. Mijn grootste zorgen liggen bij hoe bestand de biologische monocultuur van deze thee is tegen ziekten en insectenplagen. Omringende planten die bescherming zouden bieden door een pest te vertragen, verdwijnen namelijk.

Stel je eens voor wat er dan zou gebeuren: de kwaliteit van de thee zal verminderen net als de oogst! Dit leidt tot minder inkomen. Een economische crisis dus. Nepal is geen zorgstaat, daarom zal er geen opvangnet zijn om deze mensen financieel te ondersteunen. Ook zijn de mensen veel minder zelfvoorzienend geworden door hun transitie van voedsellandbouw naar thee.

Dit zet me aan het denken over labels. Eco-labels en sociale labels zouden een indicatie moeten geven over duurzaamheid. Duurzaam betekent dat de landbouw voor volgende generaties gegarandeerd is. Deze mensen lijken juist een groot risico te nemen met de productie van de biologische thee. Moeten we eigenlijk de vraag naar ‘’duurzame’’ thee wel verhogen? Of zouden we simpelweg minder thee moeten consumeren? Ik zet nu in op het laatste.