Search
Close this search box.
Search
Close this search box.

FairChain koffie: klein percentage verandering met enorme impact

Delen

FairChain koffie: klein percentage verandering met enorme impact

Koffie produceren volgens het het FairChain principe, dat is hoe Moyee zoveel mogelijk ketens wereldwijd terug in balans wil brengen. Koffiedrinkers in Nederland kunnen daar ook een steentje aan bijdragen, want alle winst van de 1 miljoen kopjes van Moyee gaat naar het realiseren van een lokale koffiebranderij. De eerste machines voor de branderij zijn nu in Ethiopië. Onze blogger Raoul wilde alles weten over dit nieuwe initiatief . Oprichter Guido van Staveren: “Een beetje opstandig  bedacht ik dat het niet gaat om een eerlijke prijs voor de boon maar om een eerlijke keten, een FairChain!” 

Guido: “Eigenlijk ben ik er ook maar ingerold. Nadat ik een van mijn fabrieken (voor houten raamkozijnen) in Oost Europa verloor door een brand, besloot ik mijn energie te besteden aan werk dat leuk en nuttig is. Op dat moment vroeg Renzo Martens mij om mee te kijken bij zijn project. Renzo was na zijn documentaire  , die schrijnend laat zien hoe velen – van ontwikkelingswerkers tot journalisten – profiteren van armoede, gestart met het opzetten van een kunstopleiding in Congo. Als mogelijke bron van inkomsten zocht ik naar lokale producten die goed verhandeld konden worden. Daarbij stuitte ik op koffie.

Hoe meer ik me ging verdiepen in die markt, hoe meer ik ontdekte dat de keten erg raar in elkaar zit. Slechts enkele bedrijven domineren de koffie markt en de laatste 20 jaar is de prijs voor consumenten alleen maar gestegen terwijl de boeren steeds minder ontvangen voor hun product. Op het moment blijft in plaats van de oorspronkelijke 40% nog slechts 15% van de koffiewaarde achter in koffieproducerende landen. Toen ik ook nog ontdekte dat in diezelfde periode de verwerkingsactiviteiten in de koffieproducerende landen van 20% naar 2% terug zakten begon het ondernemershart harder te slaan.

Met deze ‘pennies’ voor de boeren behouden de koffie multinationals hun ‘pounds’

Ik zag ook dat het streven naar een betere prijs voor grondstoffen, zoals FairTrade dat doet, absoluut geen zoden aan de dijk zet.  Met deze ‘pennies’ voor de boeren behouden de koffie multinationals hun ‘pounds’. Slechts 0,6% van alle koffie die wij in Europa drinken wordt gebrand in het land van herkomst.  99,9% van alle bonen verlaat Ethiopië onverwerkt. En dat terwijl een geroosterde boon 3 tot 7 keer meer opbrengt.  Als we daar een klein percentage verandering in kunnen brengen is de impact ENORM!

Een beetje opstandig  bedacht ik dat het niet gaat om een eerlijke prijs voor de boon maar om een eerlijke keten, een FairChain! En waar kun je nou beter starten met het leggen van de basis voor een Fair Coffee Chain dan in de bakermat van de koffie, de Kaffa streek in Ethiopië. Niet geremd door al te veel kennis, bezocht ik de gouverneur van Kaffa. Ik nam contact op met de universiteit van Jimma en begon, inmiddels aangesterkt met wat founding funders, met het bouwen van een team met Ethiopiërs, een MVO-deskundige en een koffie-expert. Cruciaal was het vinden van een lokale boer, niet te groot en niet te klein, die zijn beste bonen zou leveren. Dat werd Nezif Ababiya. In April van dit jaar legde we zijn oogst en die van de 100 kleinere boeren om hem heen vast.  We betaalden ook nog eens 20% boven op de marktprijs. Niet heel verstandig zou je zeggen om als koffie start-up head-first de markt in te komen. Maar het zijn dan ook bijzondere bonen bevestigden verschillende “quality graders”.”

“Wij geloven in crowdspeaking: mensen enthousiast maken voor ons verhaal en de koffie, zodat op hun beurt deze mensen weer andere mensen enthousiast maken.”

De eerste machines voor de branderij zijn nu in Ethiopië. Ondertussen zijn we de community, de klantenkring in Nederland aan het opbouwen. Een uitdaging, want de koffiemarkt is hier in Nederland wel al aardig verzadigd. Daarbij kunnen en willen we niet veel geld uitgeven aan marketing (Clooney-free coffee!), waardoor we op andere manieren deze community willen creëren. Wij geloven dan ook in zoals we dat noemen, crowdspeaking: mensen enthousiast maken voor ons verhaal en de koffie, zodat op hun beurt deze mensen weer andere mensen enthousiast maken.

Wat als er een concurrent bij komt die eveneens het fairchain principe aanhoudt? Wat is het einddoel van Moyee? Zijn er andere producten die interessant zouden zijn voor het principe van fairchain?

Alleen maar goed. Wij willen juist het FairChain principe in de wereld zetten en dat verspreiden. Hoe meer koffie (en zeker ook andere producten, zoals  ) FairChain worden, hoe beter. Ons gaat het om een eerlijke keten. Voor nu, voor ons, is dat de koffie keten in Ethiopië/Nederland, maar op de langere termijn willen we natuurlijk zoveel mogelijk ketens in zoveel mogelijk landen terug in balans brengen: heel de wereld FairChain. En dat kunnen we natuurlijk niet alleen. Dus als andere mensen ook FairChain gaan werken, graag.

Alle winst van de 1 miljoen kopjes gaat nu naar het realiseren van de branderij.

Begrijp ik het goed dat ik nu nog geen officiële fairchain koffie kan kopen, maar dat die pas na de eerste miljoen cups beschikbaar zal zijn. Houdt dit in dat je automatisch op je koffie moet wachten totdat er weer een bulk beschikbaar is?

De koffie die we nu verkopen, de 1 miljoen kopjes koffie, is inderdaad nog in NL gebrand. Ondertussen zijn we de branderij in Ethiopië aan het opzetten, zodat we de volgende oogst -dit voorjaar- in Ethiopië kunnen branden: dan is het echte FairChain koffie. Alle winst van de 1 miljoen kopjes gaat nu naar het realiseren van de branderij. Onze boeren in Ethiopië produceren een behoorlijk volume, dus voorlopig hoeft niemand op een nieuwe oogst te wachten tot er weer koffie is. Maar natuurlijk hopen we dat de vraag naar FairChain enorm zal stijgen, zodat meer koffieboeren zich kunnen aansluiten bij de FairChain beweging.

Ik zag ook dat jullie al met diverse andere initiatieven samenwerken. Houden jullie er criteria op na met wie wel en niet in zee te gaan of komt het gewoon zoals het komt?

 In principe staan we open voor iedereen. Samenwerken is naar ons idee ook essentieel om onze doelen te kunnen halen. Wel blijven we kritisch. Met een partij die alleen voor hun imago onze koffie wil drinken of promoten en aan de andere kant wel de wereld naar de knoppen helpt zullen we niet in zee gaan.

Welke links leggen jullie met andere organisaties en hoe laten jullie zien wat jullie te bieden hebben?

Als nieuw merk op de markt kan je natuurlijk wel naar buiten lopen en heel hard schreeuwen wat je te vertellen hebt, maar dat zijn niet de meest efficiënte manieren om zoveel mogelijk mensen je verhaal te vertellen. Ook om die reden werken we graag samen met partners als Nudge, Professional Passionates, Young&Fair. Likeminded organisaties en platformen, die graag naar ons verhaal luisteren, en op hun beurt onze boodschap weer verder willen verspreiden. Zoals ik al eerder noemde: crowdspeak!