Search
Close this search box.
Search
Close this search box.

Door de bomen het bos niet meer zien – Tot slot…

Delen

Door de bomen het bos niet meer zien – Tot slot…

Organisch, duurzaam, fair, milieuvriendelijk, biologisch: er zijn tal van aanduidingen, keurmerken en benamingen die aangeven dat een product of dienst ‘goed’ is, of in ieder geval ‘een beetje beter’. Maar wat betekent het nu eigenlijk allemaal? Ik heb het voor je uitgezocht! Elke week een korte blog over één van die alom bekende termen waarvan we soms eigenlijk niet eens precies weten wat ze betekenen. We behandelden ‘fair trade’, ‘biologisch’, ‘duurzaam’ en ‘organisch’. Deze week deel vier, tevens het laatste deel: een kritisch slot.

Inmiddels hebben we de belangrijkste en meestvoorkomende termen wel gehad. Maar, er zijn er meer. Zo krijg ik bij termen als ‘natuurlijk’ en ‘boeren-…’, zoals in ‘boerenyoghurt’, ook altijd wel een beetje een warm gevoel. Net zoals wanneer producten ‘lokaal’ gekweekt of geproduceerd zijn. Natuurlijk wordt geassocieerd met het tegenoverstelde van kunstmatig, dus het zou hierbij moeten gaan om producten die zo in de natuur voorkomen en waar zo min mogelijk door de mens aan gedaan wordt. Hoewel je je zou kunnen afvragen of de mens dan dus niet natuurlijk is, maar dit terzijde. Klinkt dus leuk, maar omdat dit geen beschermde term is, kan iedereen dit op elke verpakking zetten en hoeft het dus helemaal niets te betekenen.

Eerlijk winkelmandje

Wanneer kaas ineens boerenkaas heet, betekent dit dat de kaas gemaakt is op de boerderij waar de melk vandaan komt, in tegenstelling tot in een zuivelfabriek én van rauwe melk. Hier is een officieel Europees keurmerk voor, namelijk die van de Gegarandeerde Traditionele Specialiteit. Met betrekking tot kaas geldt hiervoor dat alleen kaas die op een bepaalde traditionele manier op de boerderij van rauwe melk gemaakt is ‘boerenkaas’ mag heten. Iedereen mag echter zijn kaas ‘kaas van de boerderij’ of ‘vers van het land-kaas’ noemen, want dat is geen beschermde term en dus een tikje misleidend. Of voor boerenyoghurt hetzelfde geldt is mij nog niet helemaal duidelijk. Zo suggereert ook de term ‘ambachtelijk’ een traditionele productiewijze. Om bij de focus van Young & Fair te blijven, hoe leuk ook, ambachtelijke, traditionele producten hoeven natuurlijk niet meteen beter te zijn voor mens, dier en milieu.

Ook streek- en lokaal gemaakte producten zijn erg in trek de laatste tijd. Hier lijkt ook geen eenduidige definitie voor te zijn. Wat is er precies zo lokaal:  de grondstoffen, de productie, de verkoop of al het voorgaande? Sommige streekproducten zijn beschermd en anderen niet. Termen met ‘van de boer’, ‘traditioneel bereid’, ‘ambachtelijk’, ‘streekproduct’ of ‘lokaal’ voldoen soms aan bepaalde eisen en soms niet. Ze betekenen soms echt iets en soms is het een mooi marketingtrucje.

Als je echt wat bewuster wilt consumeren is het verleidelijk om in allerlei leuke marketingtrucjes te trappen. Niet alle producenten willen even oprecht de wereld verbeteren en spelen soms gewoon slim in op een trend. Er zijn goede en transparante keurmerken zoals het EKO-keurmerk voor biologische producten en het Fair Trade keurmerk, maar het blijft altijd zo dat een biologisch product alsnog door kinderen gemaakt kan zijn.  Een goed initiatief om hier bewust mee aan de slag te gaan is  . Deze organisatie beoordeelt producten op het gebied van volksgezondheid, dierenwelzijn, mensenrechten en milieu. Voor elk thema krijgt een product een cijfer en het gemiddelde daarvan wordt het eindcijfer. Je kunt ook op het product klikken en dan zien waarom een cijfer is toegekend. Op de site van  kun je op zoek naar de meest misleidende marketingtrucs, zodat je ook weet welke producten je in ieder geval niet hoeft te kopen.

Tot slot, eerlijker en duurzame consumeren is behalve ‘het goede’ ook een trend de laatste tijd. Meedoen aan de trend is eenvoudig, maar een combinatie van beperkte mogelijkheden, duidelijkheid en transparantie, slimme marketeers en hoge prijskaartjes maken het niet altijd makkelijk om de wereld een klein beetje beter te maken door duurzaam en eerlijk te consumeren. Noem me naïef, maar als we hier wel allemaal een beetje bewuster mee om zouden gaan en in ieder geval de intentie hebben om de wereld wat minder te schaden met onze consumptie, dan zouden we al een heel eind kunnen komen. Dus: spread the word!