Door de bomen het bos niet meer zien – Organisch en duurzaam
Organisch, duurzaam, fair, milieuvriendelijk, biologisch: er zijn tal van aanduidingen, keurmerken en benamingen die aangeven dat een product of dienst ‘goed’ is, of in ieder geval ‘een beetje beter’. Maar wat betekent het nu eigenlijk allemaal? Ik heb het voor je uitgezocht! Elke week een korte blog over één van die alom bekende termen waarvan we soms eigenlijk niet eens precies weten wat ze betekenen. Vorige maand behandelden we al ‘fair trade’ en ‘biologisch’, deze week in deel drie: organisch en duurzaam.
Ik merk al snel dat ik me er de eerste twee weken met een jantje-van-leiden van afgemaakt heb: ‘ ‘ en ‘ ‘ bleken twee makkelijk te definiëren termen. Beide woorden hebben niet alleen een vrij algemeen bekende definitie, maar ook een heleboel keurmerken die hele specifieke eisen stellen aan producten of diensten die zichzelf fair trade of biologisch mogen noemen. Nu ik wat dieper in de materie gedoken ben, blijkt dat ik ben aangeland bij de moeilijker te definiëren termen.
Organic tea: biologisch én fair trade!
Om te beginnen: Over wat organisch nou precies is, verschillen de meningen. Een rondje googelen levert vooral verwarring op. Sommige bronnen zeggen dat organisch gewoon de vertaling van het Engelse ‘organic’ is en dat het dus hetzelfde is als biologisch. Anderen benadrukken dat het er bij organische producten vooral om gaat dat een product onbewerkt is, dus dat er bijvoorbeeld geen gentechnologie, chemische bestrijdingsmiddelen of kunstmest gebruikt is. Dit geldt natuurlijk ook voor biologische producten, alleen is de focus anders. Weer andere bronnen zeggen zelfs dat het hier alleen om rauw voedsel gaat. Verder valt het mij op dat in artikelen over organisch voedsel de nadruk er meer op ligt dat voedsel met dat stempel beter is voor je gezondheid en dat het bij artikelen over biologisch voedsel meer gaat over het effect op dieren en het milieu. Al met al wordt het mij duidelijk dat ‘organisch’ geen vastomlijnd begrip is. Dus als je een pakje thee koopt waar groot het woord ‘organisch’ op staat, kun je beter even tussen de kleine lettertjes op de achterkant kijken of er ook een keurmerk is wat de ‘goedheid’ van dit product bevestigd.
Ook duurzaamheid is een vaag, maar vooral erg breed begrip. In de duurzame wereld zijn mens, milieu en de economie met elkaar in evenwicht. We gebruiken (en niet misbruiken) de wereld zo dat we er uithalen wat erin zit, zonder de aarde op de lange termijn te verpesten. Momenteel is het zo dat als iedereen zo zou consumeren als wij hier in het Westen, dat we meerdere wereldbollen nodig zouden hebben om iedereen te kunnen onderhouden, nu al en laat staan op de langere termijn. In een duurzame wereld gebruiken we per persoon dus niet meer dan onze aardbol aankan. De veelvoorkomende termen de ‘3 P’s’, people, planet, profit en ‘de ecologische voetafdruk’ komen uit het jargon dat hoort bij duurzaam ondernemen. Voor duurzaamheid op zich bestaan geen aparte keurmerken, voor zover ik kan ontdekken. Dit heeft er ten eerste mee te maken dat duurzaam consumeren nog niet zo eenvoudig is. Zo heeft een biologische vrije uitloop kip dan misschien een beter leven gehad, maar de CO2 uitstoot van vrije uitloop bedrijven is wel weer groter. Ten tweede is duurzaamheid een te breed begrip; duurzaamheid is meer een lifestyle, een intentie om meer rekening te houden met mens, dier en milieu. Daarom kun je om duurzaam te consumeren toch wel letten op keurmerken die zich richten op bijvoorbeeld biologische en fair trade producten of diensten.
Maar letten op duurzaamheid kan niet alleen door te letten op wat je koopt: wat vaker de fiets nemen in plaats van de auto, afval scheiden en eens wat minder kopen (consuminderen) zijn ook dingen die je kunt doen voor een duurzamere wereld. Nu zijn de Kerstdagen net achter de rug, ook wel bekend als Eerste en Tweede Gourmetdag en van het Vreten op Aarde, maar het kan geen kwaad om voor Oud & Nieuw eens te bedenken of je echt de hele week nog oliebollen en appelflappen wil eten en hoeveel kruid je precies binnen een kwartier de lucht in wil schieten.
Desalniettemin: ik wens iedereen een goed en op de een of andere manier duurzaam 2015!
