Lang leve Balkonië’, of toch niet? Duurzame vakantietips
Het jaar 2017 werd door de VN uitverkoren tot internationaal jaar van duurzaam toerisme. Het besef van de impact van toerisme (lees: overtoerisme in Venetië of bij het Angkor Wat tempelcomplex in Cambodja) begint dan ook langzaam in te dalen. De allerduurzaamste manier van vakantievieren is ongetwijfeld de staycation of een enkeltje naar Balkonië, maar aangezien de meeste jonge mensen in de startblokken staan de wereld te verkennen, voelt het wat beschamend om aan je vrienden alle ins en outs van hunebedden of Bossche Bollen te verkondigen.
De vraag is dan ook of je wel duurzaam over de landsgrenzen heen op vakantie kunt? En hoe zorg je vervolgens voor zoveel mogelijk schadebeperking en slimme aanpassingen tijdens je reis?
Gewetensbezwaren
Het leeuwendeel van de reizigers neemt het vliegtuig. Tickets zijn spotgoedkoop door moordende concurrentie tussen de (prijsvechters)luchtvaartmaatschappijen. Met acties als de Vliegweken van de KLM, vergelijken op Skyscanner of door te vroegboeken kun je voor enkele honderden euro’s spotgoedkoop naar Zuid-Oost Azië of Zuid-Amerika vliegen. Ik hoef jullie niet te vertellen dat vliegen niet bepaald milieuvriendelijk is. In de module op Vakantie van Milieu Centraal kun je jouw vakantie tegen de meetlat houden en zien hoe dit zich verhoudt tot bijvoorbeeld een jaar lang dagelijks vlees eten, douchen of autorijden. En hoewel vliegtuigmaatschappijen diverse initiatieven ontplooien als het planten van bomen om de CO2 uitstoot te compenseren, komen deze schadelijke gassen bij het kappen van deze bomen weer vrij. De nasmaak van het ‘afkopen’ van het geweten blijft dan ook hangen. Toch komt langzaam vanuit Scandinavië een nieuwe trend opzetten: in Zweden is het woord flygskam in het woordenboek opgenomen, oftewel vliegschaamte. Deze kandidaat voor woord van het jaar is ontstaan door de toegenomen bewustwording over de milieu-impact van reizen per vliegtuig.
#ikreisanders
Het zoeken naar alternatieve reisvormen voor het vliegtuig nemen dan ook een ‘vlucht’. Zo is de Jonge Klimaatbeweging een initiatief gestart om onder de hashtag #ikreisanders de belofte te ondertekenen alternatieven voor vliegen te gaan zoeken. laten ze zien wat de algehele impact van vliegen is en waarom overheden andere transportvormen beter zouden moeten faciliteren. Ook NS International, de internationale tak van onze spoorwegen, heeft een waarmee je kunt uitrekenen hoe duurzaam jouw reis is in vergelijking met andere vervoersmiddelen. En op de site van kun je zien dat je met een ritje met de trein naar Berlijn tot driemaal toe minder CO2 uitstoot dan met eenzelfde trip met de auto, en zelfs het zesvoudige(!) minder dan met het vliegtuig.
Sommige bestemmingen zijn natuurlijk alleen met het vliegtuig te bereiken, maar ook voor de ultieme bucketlistbestemmingen ver weg zijn er soms andere opties. In het blog van Natuur en Milieu staan bestemmingen binnen Europa die een goed alternatief zijn voor beroemde toeristische hotspots verder weg; zoals de Muur van Hadrianus (Engeland) in plaats van de Chinese Muur, het waterparadijs Plitvitce (Kroatië) in plaats van Thailand of de Zeven Rila Meren (Bulgarije) in plaats van IJsland.
Te fiets en te voet
Ook met een wandel- of fietsvakantie kun je veel CO2 besparen, omdat je zélf van A naar B beweegt en meestal eenvoudig in een tent of hostel overnacht. Weet je niet zo goed hoe je zo’n hele ‘expeditie’ moet organiseren? Kijk dan bijvoorbeeld bij (15-30 jaar) of (25-40 jaar) reizen. Beiden zijn werkgroepen van de NIVON Natuurvrienden en bieden georganiseerde actieve reizen naar bijvoorbeeld de Kungsleden in Zweden, of de Via Dinarica in Bosnië en Herzegovina. Je loopt gezellig in een groep en wordt op sleeptouw genomen door twee ervaren reisbegeleiders. Ook zijn er routes in verschillende zwaartes beschikbaar. De vervoerskeuze van de heen- en terugreis laten zij over aan de expeditieleden zelf, maar ze laten voor elk van de mogelijkheden zien wat de milieubelasting is.
Groene accommodaties
Tegenwoordig kun je kiezen tussen allerlei diverse milieuvriendelijke vakantieverblijven. Ecotoerisme (gedefinieerd als ‘verantwoordelijk reizen naar natuurgebieden die de omgeving beschermt, het welzijn van de lokale bevolking in stand houdt en interpretatie en educatie omvat’) is het nieuwe ideaalbeeld. Dat je hiermee soms op bijzondere plekken als een boomhut of in een ‘gypsy style’ caravan terechtkomt, draagt bij aan het authentieke karakter van je vakantie.
Onder andere Frankrijk en Portugal hebben veel van dit soort initiatieven, waar je soms ook een luxueus wellnessverblijf tegemoet kan gaan en je met een yogaretreat, modderbaden of massages in de watten kan laten leggen.
Op kun je verschillende accommodaties boeken met een duurzaam profiel. Zij maken deel uit van het MVO (Maatschappelijk Verantwoord Ondernemen) Travel Platform en maken gebruik van een ‘staygreencheck’ certificering aan de hand van een klavertje vier, waarbij er harde eisen zijn op het gebied van management, cultuurvriendelijkheid en natuur en milieu. Zo zit je nooit fout.
Onder de vlag van agrotoerisme zijn er ook accommodaties rondom boerderijen. Deze bieden een vorm van ‘plattelandsbeleving’ rondom het boerenbedrijf. Nederland heeft een heel netwerk van minicampings (SVR) en in Zuid-Europa kun je zo op idyllische farms neerstrijken. Wat een rust als je eenmaal in een hangmat of aan het zwembad tussen de wijnstokken in Toscane ligt!
Blijf je ondanks alle tips liever in ons eigen kikkerlandje, zijn er in Nederland ook legio mogelijkheden tot ecovriendelijk recreëren en ‘back to basics’ kamperen. Voor de niet-kampeerders is er , waar je verschillende milieuvriendelijke vakantiehuisjes kunt huren. De ultieme rustzoeker en tentenfanaat moet het zogenaamde Groene Boekje aanschaffen, een gids en tegelijkertijd vergunning, die toegang biedt tot natuurkampeerterreinen op vaak beschutte idyllische locaties, liggend aan een natuurgebied in bijvoorbeeld de Hollandse Duinen, Noord-Brabant, Drenthe of Terschelling. Voor een bedrag van €14,95 betaal je jaarlijks contributie en kun je voor een klein bedrag daar je tentje opzetten. Er bestaan zelfs meerdaagse fietsroutes door bijvoorbeeld de Achterhoek en Drenthe waar je van natuurkampeerterrein naar natuurkampeerterrein trekt. Hierdoor beperk je én je ecologische voetafdruk én vertoef je op de mooiste verborgen plekjes in het land. Heb je zelf geen complete uitrusting? Geen probleem! Met kun je die op veel van deze Natuurkampeerterreinen huren, waarna ze na jouw verblijf weer alles opruimen en meenemen. Superhandig!
Groeten uit Balkonië
Moeten we nu dus massaal thuisblijven, met z’n allen de trein pakken naar Zandvoort, op de witte fiets Park de Hoge Veluwe in of een kaartje sturen vanuit het Drielandenpunt? Nee, als je je
voorafgaand aan je vakantie goed laat informeren over de uitstoot van je vervoer tijdens de reis, met de juiste tools een fijne ecovriendelijke accommodatie selecteert en checkt of de lokale bevolking en natuur weinig hinder ondervinden van jouw verblijf, kun je met gerust hart je koffer pakken. Bon voyage!
Geschreven door: Jasper van der Krans
Bronnen
https://advies-op-maat.milieucentraal.nl/aom/?module=klimaatwijs_op_vakantie – https://nos.nl/nieuwsuur/artikel/2262497-door-vliegschaamte-nemen-zweden-minder-het-vliegtuig-wij-straks-ook.html
https://www.nsinternational.nl/nl/organisatie/nsinternational-en-duurzaam-reizen
https://www.springreizen.nl/reizen/duurzaam-reizen – https://www.ikreisgroen.nl/ – https://www.natuurenmilieu.nl/blog/betere-bucketlist-bestemmingen/ – http://www.ecopassenger.org/
https://ecotourism.org/ – https://www.greenglobaltravel.com/
https://www.bookdifferent.com/nl/stay-green-check/
https://www.responsibletravel.com/destinations/ – https://www.natuurkampeerterreinen.nl/
