African Clean Energy: de ACE1 is de nieuwe BBQ!
Water koken op de ACE1.
Het doel? Dat binnenkort 1,5 miljard mensen koken op de ACE1. Ruben Walker, commercieel directeur en medeoprichter van , legt de lat hoog. Gedurende mijn interview met Ruben in de Impact Hub op het terrein van de Westergasfabriek in Amsterdam wordt mij ook duidelijk waarom. De ACE1 is een oplossing voor vele problemen. Maar ik ben nog kritisch. Ik ben van nature niet de grootste optimist en als iemand mij de oplossing voor al mijn problemen presenteert ben ik dus niet meteen overtuigd.
Het werkt zo, het is een stoof die brandt op biomassa, dat kan in de vorm van speciale korrels, een soort konijnenvoer, maar takjes, bladeren en koeienpoep werken ook.
Ruben pakt ‘m er meteen even bij. Het werkt zo, het is een stoof die brandt op biomassa, dat kan in de vorm van speciale korrels, een soort konijnenvoer, maar takjes, bladeren en koeienpoep werken ook. Het materiaal verbrandt onderin de stoof, aangewakkerd door een ventilator die werkt op een batterij. De temperatuur wordt zo hoog dat er gas ontstaat en als dat in aanraking komt met zuurstof, bovenin de stoof, verbrandt het. Je hebt relatief weinig brandstof nodig en misschien nog wel het belangrijkste, het verbrandingsproces is helemaal rookvrij. De batterij van de ACE1 gaat ruim twintig uur mee en is op te laden met een zonnepaneeltje. “Gaat dat niet snel kapot?” “Nee, hoor!” zegt Ruben en hij gooit het terug op tafel. Ook kun je via het USB-poort je telefoon opladen of een lampje of radio aansluiten.
Koken in een township in Zuid Afrika.
Ik kan me nog goed herinneren dat ik tijdens één van mijn reizen naar zuidelijk Afrika een keer in een hutje in Lesotho heb gezeten waar voor ons gekookt werd. Het was een klein, laag, rond hutje en je moest op de grond blijven zitten omdat je anders met je hoofd in een dikke laag rook terecht kwam. Of een bezoekje aan een township in Zuid-Afrika waar de vrouw des huizes voor ons kookte op een klein vuurtje op de grond tussen twee hutjes in. Rode ogen, een droge, pijnlijke keel en kleren die een uur in de wind stonken waren het gevolg van elke maaltijd die bereid moest worden. Ook is mij wel duidelijk wat de verdere nadelen zijn van koken op open vuur: gezondheidsrisico’s, brandgevaar en een hoge uitstoot van CO2. Rook van open vuur is een stille sluipmoordenaar, vier miljoen mensen per jaar overlijden aan rookvergiftiging. Daarnaast is koken op open vuur ongeveer net zo schadelijk voor de atmosfeer als een jaar rondrijden in een Hummer. Dat koken op open vuur niet bepaald ideaal is, is mij duidelijk.
Toch dacht ik zelf dat er andere grote problemen zijn waar mensen in Zuid-Afrika dagelijks meer mee worstelen, zoals aids, malaria, armoede of honger. Ik vroeg mij af of Afrikanen dit wel echt als een probleem ervaren waar snel een oplossing voor nodig is? De laatste tijd ben ik als antropoloog in opleiding veel bezig met ontwikkelingssamenwerking en het feit dat “wij” in het Westen wel eens zullen vertellen wat “zij” in de ontwikkelingslanden nodig hebben. Is de ACE1 hier ook weer een voorbeeld van? Nee. African Clean Energy is geen ontwikkelingsorganisatie die projecten implementeert in Afrika, maar een bedrijf dat een product verkoopt aan consumenten in Afrika. Als ze het product niet nuttig vinden of niet willen hebben, dan kopen ze het ook niet. Als ik Ruben er toch nog naar vraag of hij denkt dat z’n consumenten zich bewust zijn van de gezondheids- en milieuvoordelen van de ACE1, antwoordt hij dat ze in ieder geval ook erg blij zijn dat ze hun telefoon eraan kunnen opladen en dat de kosten voor brandstof zo laag zijn. Koken op kerosine of paraffine kost zo’n twintig tot veertig dollar per maand. Koken op biomassa kost slechts tien dollar per maand als je ‘konijnenvoer’ gebruikt, en is zelfs gratis als je zelf takjes of koeienpoep verzamelt. En dat zijn natuurlijk ook goede redenen om zo’n product op de markt te brengen. De gezondheids- en milieuvoordelen zijn dan misschien voor de consumenten niet de belangrijkste redenen om het product te kopen, maar het is in ieder geval mooi meegenomen.
De aanschaf van de ACE1 wordt ook mogelijk gemaakt door het verschaffen van microkredieten.
African Clean Energy is wel een sociale onderneming. De fabriek staat in Maseru, Lesotho en creëert werkgelegenheid voor zestig mannen en vrouwen. De stoven kunnen in onderdelen worden verscheept. Dit heeft als voordeel dat er minder invoerrechten betaald hoeven worden en dat er in de landen waar ze naartoe worden verscheept weer werkgelegenheid ontstaat om ze in elkaar te zetten. De aanschaf van de ACE1 wordt ook mogelijk gemaakt door het verschaffen van microkredieten. Zo zijn er bijvoorbeeld groepjes van twaalf tot vijftien vrouwen die gezamenlijk een aantal stoven aanschaffen en maandelijks een klein bedrag daarvan terug betalen.
Eerlijk picknicken met de ACE1.
Wil je er nou zelf ook één aanschaffen? Dat kan! Ook voor ons is de ACE1 beschikbaar! Deze week is de crowdfundingscampagne gestart en kun je je eigen stoof aanschaffen voor €150,-. Honderdvijftig euro?” m’n laatste kritische vraag, want kan de gemiddelde Afrikaan die normaal op een houtvuurtje kookt dat wel betalen? Wat blijkt, de prijs van de ACE1 hangt er een beetje van af wie je bent: voor ons is de stoof €150,-. Voor de gemiddelde consument in Afrika is het een stuk goedkoper.
Heb jij ook wat minder te besteden, dan kun je African Clean Energy ook met een lager bedrag steunen en krijg je ook nog eens een leuke beloning. En niet te vergeten, je naam wordt vereeuwigd op de speciale ‘bedankmuur’ in Lesotho.
Twijfel je nog? Kom dan kennis maken met de ACE1 op de Eerlijke Picknick van Young&Fair op zaterdag 30 augustus 2014 in Utrecht. Schrijf je in op het evenement via onze !
